Kapsam 3 İçerisinde Yer Alan Yukarı Yönlü Emisyonlar

Bu bölümde Kapsam 3 emisyonları içerisinde yer alan yukarı yönlü emisyonları inceleyeceğiz.

Yukarı yönlü emisyonların, kuruluşun satın aldığı veya kullandığı ürün veya hizmetlerin üretiminden kaynaklanan emisyonlar olduğundan bahsetmiştik.

Şimdi yukarı yönlü emisyon kategorilerinin detaylarını birlikte öğrenelim.

Öncelikli olarak satın alınan ürün ve hizmetlerden başlayalım.

Bu kategori, raporlama yılında raporlama yapan şirket tarafından satın alınan ürünlerin üretiminden kaynaklanan tüm yukarı yönlü emisyonları içerir. Ürünler hem malları (yani somut ürünleri) hem de hizmetleri (yani maddi olmayan ürünleri) içerir. Örneğin, şirket tarafından raporlama yılı içerisinde satın alınan hammaddelerin üretim süreçlerinden kaynaklanan emisyonlar bu kategoride hesaplanmalıdır.

Sermaye mallar kategorisi ise, raporlama yılında raporlama yapan şirket tarafından satın alınan sermaye mallarının üretiminden kaynaklanan tüm yukarı yönlü (yani beşikten kapıya olan) emisyonları içerir. Sermaye mallar, satın alan şirket tarafından ürünlerin üretimi ve iş süreçlerinin devamı için kullanılan uzun ömürlü demirbaşlardır. Örneğin, şirket tarafından raporlama yılı içerisinde satın alınan binalar ve şirket araçlarının üretimlerinden kaynaklanan emisyonlar bu kategoride hesaplanmalıdır.

Sermaye mallarının, raporlama yapan şirket tarafından kullanımından kaynaklanan emisyonlar ise, kapsam 3 yerine ya Kapsam 1'de (örneğin yakıt kullanımı için) ya da kapsam 2'de (örneğin elektrik kullanımı için) muhasebeleştirilir.

Bir diğer kategorimiz olan Kapsam 1 veya 2’ye eklenmeyen yakıt ve enerji dolaylı aktiviteler, raporlama yılında Kapsam 1 veya Kapsam 2'ye dahil olmayan, raporlama yapan şirket tarafından satın alınan ve tüketilen yakıtların veya enerjinin üretimiyle ilgili emisyonları içerir. Örneğin, şirket tarafından satın alınan ve şirket araçlarında tüketilen akaryakıtların çıkarılması ve üretilmesi sırasında açığa çıkan emisyonlar ve şirket tarafından kullanılan elektriğin dağıtım ve kaçak emisyonları bu kategoride hesaplanmalıdır.

Yukarı Yönlü Taşımacılık ve Dağıtım kategorisi, raporlama yılında satın alınan ürünlerin, bir şirketin 1. Kademe tedarikçileri ile kendi operasyonları arasında, raporlama yapan şirkete ait olmayan veya onun tarafından işletilmeyen araçlarla taşınması veya dağıtımı sırasında açığa çıkan emisyonları veya şirketin kendi tesisleri arasında üçüncü taraf nakliye veya dağıtım hizmeti alması sonucu oluşan emisyonları içerir.

Şirket satın aldığı ürünleri veya kendi tesisleri arası yapmış olduğu taşımacılık işlemlerini kendi operasyonlarında bulunan araçlar ile yapıyor ise lojistik emisyonlarını Kapsam 1 mobil yanma emisyonları olarak hesaplamalıdır.

Operasyonlarda Üretilen Atıklar kategorisi, raporlama yılında raporlama yapan şirketin sahip olduğu veya kontrol ettiği operasyonlar sonucu üretilen atıkların üçüncü taraflarca bertaraf edilmesinden ve arıtılmasından kaynaklanan emisyonları içerir. Bu kategori hem katı atık hem de atık suyun bertarafından kaynaklanan emisyonları kapsar. Burada önemli bir noktaya değinecek olursak, eğer şirket kendi atıklarını kendi operasyonel kontrolünde arıtıyor ise arıtma faaliyetlerinden kaynaklanan emisyonlar Kapsam 1 emisyonları altında hesaplanmalıdır.

İş Seyahatleri kategorisi, uçak, tren, otobüs ve otomobil gibi üçüncü tarafların sahip olduğu veya işlettiği araçlarda çalışanların işle ilgili faaliyetler için taşınmasından kaynaklanan emisyonları içerir. Aynı zamanda, şirket çalışanlarının iş seyahati amaçlı yapmış oldukları konaklamalardan kaynaklanan emisyonlar da bu kategoride hesaplanmalıdır. Burada yine önemli bir noktaya değinecek olursak, eğer şirket çalışanları şirket araçları ile seyahat ediyor ise bu emisyonlar Kapsam 1 mobil yanma emisyonları olarak hesaplanmalıdır.

Çalışan Ulaşımı kategorisi, çalışanların evleri ile çalışma alanları arasındaki ulaşımdan kaynaklanan emisyonları içermektedir. Örneğin, çalışanların şahsi araçları, şirket servisleri ve toplu taşıma araçları ile yapmış oldukları işe gidiş gelişler bu kategoride hesaplanmalıdır. Burada yine önemli bir noktaya değinecek olursak, eğer şirket servisinin yakıt ihtiyacı şirket tarafından karşılanıyor veya şirket servis aracına sahip ise bu emisyonlar Kapsam 1 mobil yanma emisyonları olarak hesaplanmalıdır.

Son olarak, Yukarı Yönlü Kiralanan Varlıklar kategorisi, raporlayan şirket tarafından raporlama yılında kiralanan ve halihazırda raporlayan şirketin Kapsam 1 veya Kapsam 2 envanterlerine dahil edilmemiş varlıkların işletilmesinden kaynaklanan emisyonları içerir. Burada yine önemli bir noktaya değinecek olursak, operasyonel kontrol yaklaşımında kiralanan varlıkların enerji tüketimleri bu kategoride değil Kapsam 1 ve 2 de hesaplanmalıdır.

Bu bölümde yukarı yönlü emisyonların detaylarını inceledik.

Bir sonraki bölümde görüşmek üzere.